Οι παρακάτω πληροφορίες προέρχονται από δημοσιευμένη έρευνα στο The American Journal of Geriatric Psychiatry, τον Αύγουστο του 2020.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7227578/
Τα διαθέσιμα στοιχεία μέχρι τώρα δείχνουν ότι το Qigong μπορεί ενδεχομένως να είναι χρήσιμο για την πρόληψη, τη θεραπεία και την αποκατάσταση αναπνευστικών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένου του COVID-19.
Καθώς οι κλινικοί ιατροί και οι ερευνητές εργάζονται για να βρουν αποτελεσματικές θεραπείες για το COVID-19, η συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική μπορεί να είναι μια εφικτή και πολύτιμη επιλογή.
Μέχρι τώρα, στην Κίνα, ολόκληρη η παραδοσιακή κινεζική ιατρική (TCM), που μέρος της αποτελεί και το Qigong έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτής της ασθένειας. Μία φόρμουλα 21 βοτάνων με την ονομασία Qing Fei Pai Du Tang έχει προταθεί από την Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας ως θεραπεία για μολυσμένους με COVID-19 ασθενείς με ήπια έως μέτρια συμπτώματα. Για ασθενείς που έχουν μολυνθεί με COVID-19 με σοβαρά αναπνευστικά συμπτώματα, τα βότανα χρησιμοποιήθηκαν σε συνδυασμό με τη Δυτική ιατρική. Επιπλέον, στα νοσοκομεία που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας (Fangcang hospitals), οι ασθενείς εξασκούσαν τη σειρά Qigong - Ba Duan Jin (8 κινήσεις μεταξιού), υπό την καθοδήγηση γιατρών της TCM.
Μελέτες έδειξαν ότι πολλοί και διαφορετικοί τύποι Qigong εκτός από το Ba Duan Jin μπορούν να είναι ωφέλιμοι. Αυτοί είναι οι φόρμες “Liu Zi Jue” (6 Θεραπευτικοί Ήχοι), “Yi Jin Jing” (Πραγμάτεια Αλλαγής των Τενόντων και των Μυών), “Wu Qin Xi” (Τα 5 Ζώα που Παίζουν) και φυσικά το Tai Chi Quan και η κοιλιακή αναπνοή.
Γενικά, το Qigong εστιάζει στην αναπνοή, τις σωματικές ασκήσεις και το διαλογισμό. Δεδομένων αυτών των χαρακτηριστικών, δρα θετικά στη μείωση του στρες, τη ρύθμιση των συναισθημάτων, την ενίσχυση των αναπνευστικών μυών, τη μείωση της φλεγμονής και την ενίσχυση της ανοσολογικής λειτουργίας.
Το Qigong είναι εύκολο στην εξάσκηση του, έτσι, οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με υπάρχουσες ιατρικές παθήσεις που είναι επιρρεπείς σε σοβαρές επιπλοκές που σχετίζονται με τη μόλυνση Covid-19, θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό.
Αναλυτικότερα, για το πώς το Qigong μπορεί να έχει θετική επίδραση στις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος:
1) Διαχείριση του στρες και του συναισθήματος
Τα κρούσματα και οι ασθένειες είναι πηγή στρες και το άγχος ή άλλες συναισθηματικές διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε νοσοκομειακούς ασθενείς, σε άτομα που βρίσκονται σε απομόνωση και σε άτομα του γενικού πληθυσμού. Έχει διαπιστωθεί ότι ο διαλογισμός μπορεί να αντισταθμίσει την απόκριση στο στρες και ως διαλογιστική τεχνική, το Qigong έχει μελετηθεί για τη διαχείριση του στρες. Έχει παρατηρηθεί ότι έχει θετική επίδραση στην ορμονική λειτουργεία του οργανισμού.
2) Ενίσχυση των αναπνευστικών μυών
Το Qigong μπορεί να ενισχύσει τη φυσική δύναμη μέσω της εκπαίδευσης συγκεκριμένων μυϊκών ομάδων. Μελέτες σε ασθενείς με εγκεφαλικό επεισόδιο, διαπίστωσαν ότι όσον αφορά τους αναπνευστικούς μύες, η μυοηλεκτρική ενέργεια και η δραστηριότητα του διαφράγματος αυξήθηκαν μετά από μια εξάσκηση 3 μηνών στην κοιλιακή αναπνοή σε σύγκριση με τη θωρακική αναπνοή και σε ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, μετά από εξάσκηση 3 μηνών Liu Zi Jue (6 θεραπευτικοί ήχοι).
3) Μείωση της φλεγμονής
Το Qigong μπορεί να μειώσει τόσο τους φλεγμονώδεις παράγοντες όσο και τη φλεγμονώδη απόκριση, προκειμένου να επιτευχθεί ανοσιακή απόκριση. Εξετάζοντας τις κυτοκίνες σε ηλικιωμένους ενήλικες, που είχαν συμμετάσχει σε πρόγραμμα Tai Chi 6 μηνών, διαπίστωσαν μειώσεις στα επίπεδα της IL-6 σε άτομα της ομάδας παρέμβασης που προηγουμένως εμφάνισαν υψηλά επίπεδα αυτού του φλεγμονώδους δείκτη. Σε μια άλλη μελέτη, διαπίστωσαν ότι σε ηλικιωμένους ενήλικες με αϋπνία, το Tai Chi μείωσε την έκφραση του προφλεγμονώδους γονιδίου κυτοκίνης και μείωσε οριακά την C-Αντιδρώσα Πρωτεΐνη (CRP), μέχρι το τέλος της πρακτικής 4 μηνών και μείωσε την παραγωγή μονοκυττάρων προφλεγμονωδών κυτοκινών στο τέλος του προγράμματος και μετά την παρακολούθηση από 7 και 16 μήνες, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Επιπλέον, ένα πρόγραμμα 12 εβδομάδων με Tai Chi έχει βρεθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα της IL-10 σε μεσήλικες ενήλικες. Επίσης, διαπίστωσαν ότι σε ασθενείς με ΧΑΠ, η συστηματική πρακτική 60 ημερών της φόρμας Liu Zi Jue (6 θεραπευτικοί ήχοι), μείωσε το επίπεδο των IL-4, IL-13 και IL-17 και αύξησε το επίπεδο της IL-10 σε σύγκριση με μια ομάδα ελέγχου τακτικής θεραπείας.
4) Ενίσχυση της Ανοσοποιητικής Λειτουργίας
Έχει παρατηρηθεί ότι το Qigong μπορεί να αυξήσει την ποσότητα ή τη δραστηριότητα των ανοσοκυττάρων στο σώμα και τα επίπεδα ανοσοαπόκρισης του οργανισμού. Προγράμματα 12-εβδομάδων εξάσκησης Tai Chi σε υγιείς μεσήλικες, 24 εβδομάδων πρακτικής Ba Duan Jin σε ηλικιωμένους, 1 μηνός ταοϊστικού Qigong σε ενήλικες και 6 μηνών Wu Qin Xi σε ηλικιωμένους υπέδειξαν θετικά αποτελέσματα. Επίσης έρευνα πάνω στην απόκριση αντισωμάτων σε εμβολιασμό έδειξε ότι άτομα που ασκούσαν το Tai Chi και το Qigong για 5 μήνες και στη συνέχεια έλαβαν το εμβόλιο της γρίπης είχαν βελτιωμένη απόκριση αντισωμάτων σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Τέλος, έχει παρατηρηθεί ότι η μέτρια άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μόλυνσης του αναπνευστικού συστήματος ενώ η έντονη άσκηση μπορεί να τον αυξήσει. Ωστόσο, αυτό που μπορεί να θεωρηθεί μέτρια άσκηση διαφέρει μεταξύ των ατόμων, επομένως η αύξηση του καρδιακού ρυθμού μπορεί να είναι ένας δείκτης έντασης. Συνιστάται η αύξηση του καρδιακού ρυθμού κατά 60% -80%.
Κλινικά στοιχεία για το Qigong σε αναπνευστικές λοιμώξεις:
1) Εφαρμογή του Qigong στην πρόληψη αναπνευστικών λοιμώξεων
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει την αποτελεσματικότητα του Qigong στην πρόληψη λοιμώξεων του αναπνευστικού. Σε μία έρευνα επέλεξαν ηλικιωμένους άνδρες και τους χωρίσανε τυχαία σε μια ομάδα παρέμβασης Qigong και σε μια ομάδα ελέγχου που πραγματοποίησε τζόκινγκ. Σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα που ασκούσε το Qigong παρουσίασε σημαντικά λιγότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος μετά από άσκηση για δύο χρόνια και η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων αυξήθηκε ανάλογα με τον χρόνο άσκησης.
2) Χρήση του Qigong στη θεραπεία αναπνευστικών λοιμώξεων
Υπάρχουν λίγες μελέτες σχετικά με την παρέμβαση του Qigong στην οξεία φάση της αναπνευστικής λοίμωξης, αλλά σύμφωνα με περιορισμένα αποτελέσματα της έρευνας, το Qigong μπορεί να βρεθεί ότι μειώνει την πορεία της λοίμωξης. Σε μία μελέτη 90 υγιείς γυναίκες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. μια ομάδα ελέγχου που δεν έκανε κάποια άσκηση, μια ομάδα κίνησης τρεις φορές την εβδομάδα και μια ομάδα κίνησης πέντε φορές την εβδομάδα, μετά από εξάμηνη προπόνηση Tai Chi. Στις δύο ομάδες Tai Chi, τα επίπεδα αντισωμάτων IgA και IgG έγιναν υψηλότερα, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Μεταξύ των ομάδων δεν παρουσιάστηκε διαφορά στη συχνότητα μόλυνσης του αναπνευστικού συστήματος, ωστόσο η διάρκεια κάθε εμφάνισης έγινε μικρότερη στις ομάδες Tai-Chi.
3) Εφαρμογή του Qigong στην αποκατάσταση σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος
Οι σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν μειωμένη αναπνευστική λειτουργία και απαιτούν αποκατάσταση. Αν και η έρευνα σχετικά με την εφαρμογή του Qigong στην αποκατάσταση αναπνευστικών λοιμώξεων είναι περιορισμένη, οι ερευνητές έχουν δείξει ότι το Qigong μπορεί να προωθήσει την αποκατάσταση αναπνευστικών ασθενειών που προκαλούν διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας. Τα αποτελέσματα σε 10 μελέτες που εξετάστηκαν 993 ασθενείς Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας έδειξαν ότι το Qigong μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία των πνευμόνων τους και να αυξήσει την ποιότητα της υγείας τους και την ποιότητα της ζωής τους. Οι ερευνητές ανέλυσαν τη λειτουργία των Ba Duan Jin, Yi Jin Jing και Liu Zi Jue αντίστοιχα, και διαπίστωσαν ότι τα δύο πρώτα είχαν σημαντική βελτίωση και ότι το Liu Zi Jue δεν είχε σημαντική επίδραση. Ωστόσο, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το Liu Zi Jue είναι αποτελεσματικό στην αποκατάσταση ασθενών με ΧΑΠ. Επίσης έχει παρατηρηθεί ότι σε ασθενείς με χρόνια βρογχίτιδα που ασκούσαν το Ba Duan Jin, η παραμονή στο νοσοκομείο μειώθηκε και βελτιώθηκε η πνευμονική λειτουργία και η ανάλυση των αερίων οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα του αρτηριακού αίματος σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε τακτική θεραπεία.
Προτεινόμενες μορφές του Qigong:
Λαμβάνοντας υπόψη τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά των ηλικιωμένων, τα παθολογικά χαρακτηριστικά των αναπνευστικών ασθενειών και τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες για την αντιμετώπιση της επιδημίας COVID-19, οι πιο ιδανικές πρακτικές Qigong είναι: Ba Duan Jin, Liu Zi Jue και κοιλιακή αναπνοή. Αυτά τα τρία είδη Qigong χρησιμοποιούνται συχνά στην πρόληψη και τη θεραπεία αναπνευστικών λοιμώξεων, καθώς η κίνηση είναι ομαλή με χαμηλή ένταση και είναι εύκολο να μαθευτούν. Επιπλέον, το εύρος κινήσεων αυτών των Qigong είναι μικρό και οι απαιτήσεις χώρου δεν είναι σημαντικές. Έτσι, είναι κατάλληλα και για εξάσκηση στο σπίτι.
1) Κοιλιακή αναπνοή
Η κοιλιακή αναπνοή μπορεί να βρεθεί σε μια ποικιλία ασκήσεων νου-σώματος, όπως η γιόγκα, ο διαλογισμός και το Qigong. Η τεχνική είναι απλή, διευρύνετε συνειδητά την κοιλιά σας όταν εισπνέετε και την επαναφέρετε προς τα μέσα καθώς εκπνέετε, ενώ εστιάζετε την προσοχή στην αναπνοή. Η αναπνοή κυλάει φυσικά χωρίς ένταση και κρατήματα.
Η κοιλιακή αναπνοή μπορεί να ενισχύσει την αναπνευστική λειτουργία και να δημιουργήσει μια απόκριση χαλάρωσης. Η κοιλιακή αναπνοή έχει βρεθεί ότι διεγείρει το κολπικό νεύρο, που μπορεί να ρυθμίσει την αναπνοή και να βοηθήσει στη χαλάρωση. Η εστίαση της προσοχής στην αναπνοή είναι ένας από τους απλούστερους τρόπους επίτευξης συναισθηματικής ρύθμισης και μείωσης των δυσλειτουργικών σκέψεων που σχετίζονται με το άγχος. Η κοιλιακή αναπνοή απαιτεί την ελάχιστη άσκηση από τις τρεις συνιστώμενες ασκήσεις Qigong και μπορεί να ασκηθεί σε όρθια, καθιστή ή ξαπλωτή στάση, έτσι ώστε να μπορεί να ικανοποιεί τις ανάγκες των ασκουμένων και μπορεί να εξασκηθεί οποτεδήποτε και οπουδήποτε, καθώς αποτελεί μία φυσική μέθοδο.
2) Ba Duan Jin (8 κινήσεις μεταξιού)
Η άσκηση Ba Duan Jin αποτελείται από οκτώ ξεχωριστές και ομαλές κινήσεις άσκησης. Δεδομένου ότι οι ασκήσεις του Ba Duan Jin τονώνουν το σώμα και την ενέργεια, οι αργές κινήσεις του σώματος μαζί με το τέντωμα πρέπει να συνδυάζονται με σωματική χαλάρωση, βαθιά αναπνοή και νοητική συγκέντρωση. Αυτές οι κινήσεις ολόκληρου του σώματος μπορούν να ενισχύσουν την αίσθηση σωματικής ευεξίας. Σύμφωνα με τη θεωρία της TCM, το τέντωμα των άνω άκρων, όπου βρίσκονται οι μεσημβρινοί του πνεύμονα, μπορεί να διευκολύνει την κίνηση του Qi (ενέργειας) στα αναπνευστικά όργανα και έτσι να προάγει την ανάκαμψη από αναπνευστικά συμπτώματα. Η βαθιά, ρυθμική αναπνοή μαζί με αργές σωματικές κινήσεις που συνοδεύονται από διανοητική εστίαση οδηγεί συχνά σε κατάσταση διαλογισμού, η οποία μπορεί να προκαλέσει απόκριση χαλάρωσης και μείωση του στρες. Η χρήση του Ba Duan Jin συνίσταται για την πρόληψη του COVID-19 και τη θεραπεία αναπνευστικών συμπτωμάτων, καθώς και για τη διαχείριση του στρες.
3) Liu Zi Jue (6 θεραπευτικοί ήχοι)
Το Liu Zi Jue συνδυάζει την κοιλιακή αναπνοή και την εκπνοή εκφωνώντας έξι διαφορετικούς ήχους, μαζί με αντίστοιχες ήπιες σωματικές κινήσεις και ηρεμία. Αυτή η άσκηση είναι εύκολη στην εκμάθηση και μπορεί να εκτελεστεί σε οποιαδήποτε θέση, συμπεριλαμβανομένης της όρθιας στάσης (προτιμώμενη), της καθιστής ή της ξαπλωμένης.
Ο τύπος του αναπνευστικού μοτίβου που εκτελείται παράγει έξι διαφορετικούς ήχους (xu, he, hu, si, chui και xi) και είναι παρόμοιος με την αναπνοή που ακολουθείται κατά την εκπαίδευση αποκατάστασης για ασθενείς με ΧΑΠ. Επιπλέον, οι διαφορετικοί ήχοι μπορούν να προκαλέσουν δονήσεις με διαφορετικές συχνότητες, οι οποίες οδηγούν στη χαλάρωση της έντασης. Έρευνα δείχνει ότι ο Liu Zi Jue μπορεί να βοηθήσει τους ιστούς και τα όργανα στην αναπνευστική ανάκαμψη μέσω αυτών των δονήσεων. Αυτό το Qigong είναι μια καλή επιλογή για άτομα που επιδιώκουν να αναρρώσουν από αναπνευστική δυσλειτουργία και από COVID-19.
Συμπερασματικά, το Qigong μπορεί ενδεχομένως να είναι χρήσιμο για την πρόληψη, τη θεραπεία και την αποκατάσταση αναπνευστικών λοιμώξεων, συμπεριλαμβανομένου του COVID-19. Ωστόσο για σαφέστερη εικόνα, απαιτούνται μελλοντικές μελέτες για την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας του Qigong σε αυτό το πλαίσιο και για την παροχή περισσότερων στοιχείων.