Οι πρώτες μας πηγές για τη γιόγκα τοποθετούνται στην Ινδία έως και 5000 χρόνια πριν. Όλο αυτό το διάστημα η γιόγκα έχει υποδιαιρεθεί σε διάφορα συστήματα ποικίλων προσεγγίσεων και μεθόδων. Ωστόσο, ο βαθύτερος στόχος παραμένει ο ίδιος και υποδηλώνεται από τη σημασία της ίδιας της λέξεις. Γιόγκα σημαίνει ένωση, συμβολίζοντας την ένωση σώματος, νου και πνεύματος, τη σύζευξη του ατομικού με το όλο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για μια κατάσταση αυξημένης ψυχοσωματικής ευεξίας.

Στα αρχαιότερα χρόνια συναντάμε τέσσερα κύρια μονοπάτια στη γιόγκα – τέσσερα διαφορετικά συστήματα, που με την πάροδο των χρόνων έγιναν περισσότερα και οδήγησαν στη γιόγκα που ξέρουμε σήμερα. Αυτά ήταν η Γκνιάνα, η Μπάκτι, η Κάρμα και η Ράτζα.

•  Η Γκνιάνα γιόγκα, είναι η γιόγκα της γνώσης και της αλήθειας. Αναπτύσσει την ιδιότητα της διάκρισης (viveka). Ασχολείται με την κατανόηση των νόμων της φύσης και το διαχωρισμό του πραγματικού από το μη πραγματικό, του αληθινού από το απατηλό. Είναι ένα μονοπάτι πιο διανοητικό. Μεταξύ άλλων επιδιώκει τη Γνώση με μελέτη και αυτοσυγκέντρωση σε βαθύτερες έννοιες και ερωτήματα. Το φιλοσοφικό της υπόβαθρο είναι η Advaita Vedanta, η θεωρεία του μη δυϊσμού. Έτσι εξουδετερώνει την άγνοια και έρχεται στην αναγνώριση της σύζευξης.
• Η Μπάκτι γιόγκα, είναι η γιόγκα της αγάπης και της αφοσίωσης. Έμφαση δίνει στο να καλλιεργεί μια αίσθηση αγάπης, ευγνωμοσύνης, σεβασμού και αφοσίωσης για κάτι φαινομενικά εκτός του εαυτού, ωστόσο αυτό ουσιαστικά τροφοδοτεί τον ίδιο τον εαυτό με αυτές τις ποιότητες. Ο εαυτός γεμίζει αγάπη, δίνοντας αγάπη. Έτσι η πρακτική της αναπτύσσει το αίσθημα της αγάπης προς κάτι συγκεκριμένο και στη συνέχεια το διευρύνει προς κάθε κατεύθυνσή, διότι καλλιεργεί την αντίληψη ότι κάθε τι στο σύμπαν και όλες οι υπάρξεις είναι μέρος ενός θεϊκού όλου. Η Μπάκτι γιόγκα κάνει την αγάπη αυθόρμητη και φυσική σαν την αναπνοή, μία εσωτερική κατάσταση που διαχέεται παντού, μία στάση ζωής, ένα φυσικό τρόπο ύπαρξης.
• Η Κάρμα γιόγκα, είναι η γιόγκα της δράσης, της καλής πράξης, της ανιδιοτελούς προσφοράς και της κοινωνικής συμβολής. Η ουσία της βρίσκεται στην εξάγνιση του νου, στη μη προσκόλληση και στην υπέρβαση του εγωισμού. Μέσα από τη Κάρμα γιόγκα η πιο απλή εργασία μετατρέπεται σε τεχνική διαλογισμού. Επίσης, καλλιεργείται το αίσθημα της συμπάθειας και αγάπης προς όλους, διότι θεωρεί ότι η αντανάκλαση του σύμπαντος υπάρχει και μέσα στον εαυτό μας και μέσα σε όλους τους άλλους.
• Η Ράτζα γιόγκα είναι η γιόγκα του νου. Διέπεται από κανόνες ορθής συμπεριφοράς και αποτελείται από ασκήσεις που ενδυναμώνουν την ενέργεια, ελέγχουν το νου, στρέφουν την επίγνωση προς τα μέσα, προάγουν διαλογισμό και οδηγούν στην κατάσταση της γιόγκα.

 Οι καταγραφές που έχουμε για την γιόγκα εκείνης της περιόδου προέρχονται από αρχαία κείμενα όπως οι «Βέδες», οι «Ουπανισάδες», η «Μπακαβάτ Γκίτα», οι «Γιόγκα Σούτρας του Πατάντζαλι» κ.α.

Σήμερα, ένα από τα πιο διαδεδομένα συστήματα είναι η Χάθα γιόγκα. Η λέξη προέρχεται από το «χα» (ήλιος) και το «θα» (σελήνη) που συμβολίζουν δυο συμπληρωματικές ποιότητας ενέργειας. Ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα που έχουν καταγραφεί είναι η «Χάθα Γιόγκα Πραντίπικα», τον 15ο αι. μ.Χ. Αυτό το σύστημα υιοθετώντας παράλληλα τη βαθύτερη ουσία της γιόγκα, δίνει μεγάλη έμφαση στην υγεία, δύναμη και ευλυγισία του σώματος. Η πρακτική της αποτελείται από την εκτέλεση σωματικών στάσεων (asanas), τεχνικών αναπνοής, τεχνικών διαλογισμού κ.α. Από τη Hatha Yoga προέρχονται και άλλα μεταγενέστερα στυλ όπως η Vinyasa Yoga.

Στις αρχές του 20ου αι. η Χάθα γιόγκα προωθήθηκε σημαντικά στην Ινδία από το δάσκαλο T. Krishnamacharya. Ο Krishnamacharya ίδρυσε την πρώτη σχολή Χάθα γιόγκα και τρεις από τους μαθητές του - ο Iyengar, ο Desikachar και ο Pattabhi Jois, συνέβαλαν στο να διαδοθεί σε όλο τον κόσμο και να εξελιχθεί και σε άλλα στυλ όπως η Iyengar Yoga, η Viniyoga και η Ashtanga Yoga αντίστοιχα. Επίσης, η Χάθα γιόγκα έγινε ευρέως γνωστή στην Αμερική όταν η δασκάλα Indra Devi άνοιξε μια σχολή στο Hollywood το 1947.

Έτσι, σήμερα γνωρίζουμε τη Γιόγκα ως ένα ολιστικό σύστημα πρακτικής, που ενισχύει το «ευ ζην» μέσα από σωματικές ασκήσεις, τεχνικές αναπνοής, συγκέντρωσης και χαλάρωσης. Ωστόσο, όποιο και αν είναι το σύστημα της γιόγκα ο πρωταρχικός και βαθύτερος στόχος της παραμένει. Γιόγκα είναι η ανακάλυψη του αληθινού Εαυτού. Οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις, οι προσδοκίες, οι στόχοι και οι εμπειρίες αλλάζουν, αλλά εκείνος που βιώνει παραμένει.

Namaste

eutopia center