Τι είναι το Tai Chi Quan

Το Tai Chi Quan είναι μια από τις πιο γνωστές κινέζικες πολεμικές τέχνες και παράλληλα ένα ολόκληρο σύστημα Qi Gong. Περιέχει μεγάλο εύρος και βάθος γνώσεων και δεξιοτήτων γι’ αυτό και για πολλούς, αποτελεί ένα ταξίδι ζωής.

Για να κατανοήσουμε ακριβώς τι είναι το Tai Chi Quan χρειάζεται να κατανοήσουμε τι είναι το Qi Gong. Σε ελεύθερη μετάφραση Qi Gong σημαίνει καλλιέργεια της ενέργειας. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό με τους όρους Dao Yin (καθοδήγηση της ροής της ενέργειας) και Tuna (άσκηση αναπνοής). Η αναζήτηση του Qi Gong στην ιστορία ταξιδεύει έως και 5000 χρόνια πριν. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, η ροή της ενέργειας Qi (Τσι) κατά μήκος των μεσημβρινών στο σώμα θεωρείται θεμελιώδεις για την υγεία και ευεξία ενός ατόμου, ενώ η ασθένεια αποδίδεται σε περιορισμένη ή αποκλεισμένη ροή του Qi μέσα στο σώμα. Αυτή η ιδέα παρέχει τη βάση για το βελονισμό και τις σωματικές, αναπνευστικές και νοητικές ασκήσεις του Qi Gong. Έτσι, έχει παρατηρηθεί, ότι το Qigong αυξάνει την αίσθηση ζωτικότητας, επηρεάζει θετικά τη βελτίωση ιατρικών παθήσεων, βελτιώνει την ποιότητα της ζωής, αυξάνει τη μυϊκή απόδοση και συντονισμό, βελτιώνει την αναπνοή και τη κυκλοφορία του αίματος, προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία και ισορροπία και συμβάλλει θετικά στην αρμονική λειτουργεία ολόκληρου του οργανισμού. Το Qi Gong θεωρείται πλέον ως «ένα λαμπερό μαργαριτάρι στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική» και έχει βοηθήσει εκατομμύρια ανθρώπους να βελτιώσουν την υγεία τους.

Έτσι όταν κάποιος ασκεί το Tai Chi Quan μόνο για λόγους ολιστικής υγείας το εφαρμόζει ως τεχνική Qi Gong, ενώ αντίθετα αν κάποιος προπονείται για να αναπτύξει την μαχητική του ικανότητα το ασκεί και ως σύστημα παραδοσιακού Kung Fu (όρος που χρησιμοποιείται σήμερα για τις κινέζικες πολεμικές τέχνες). Σήμερα, λόγω των αναγκών, η πιο διαδεδομένη του προσέγγιση, είναι να δίνει έμφαση στην Qi Gong πλευρά του. Το Tai Chi Quan, λόγω των χαρακτηριστικών της πρακτικής του - αργή ροή κίνησης, χαλαρό σώμα, ήρεμος νους, βαθιά συγκέντρωση - είναι γνωστό και ως διαλογισμός εν κινήσει και προάγει μία κατάσταση mindfulness.

Η φιλοσοφία του Tai Chi

Το όνομα «Tai Chi Quan» αποτελείται από τη λέξη «Quan» που σημαίνει γροθιά και τον όρο «Τάι Τσι» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει το «Ίστατο Υπέρτατο» και χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την απεραντοσύνη του σύμπαντος. Η πρώτη γνωστή γραπτή αναφορά του φιλοσοφικού όρου Tai Chi εμφανίστηκε στο «Βιβλίο των αλλαγών» («Ι Τσινγκ» - θεωρείται ένα από τα πιο αρχαία κλασικά κείμενα του πολιτισμού της Κίνας και έχει χρονολογηθεί το παλαιότερο του μέρος περίπου 5000 χρόνια πριν). Σε αυτό το βιβλίο λέει ότι «σε όλες τις αλλαγές υπάρχει το Tai Chi, το οποίο γεννάει τα δύο αντίθετα που υπάρχουν στα πάντα». Οι βασικές αρχές του Tai Chi βασίζονται στην αρχαία κινεζική φιλοσοφία του Τάο, η οποία τονίζει τη φυσική ισορροπία σε όλα τα πράγματα και την ανάγκη του να ζεις σε πνευματική και σωματική αρμονία με τα πρότυπα της φύσης.

Σύμφωνα με το Τάο, στη φύση, όλα τείνουν προς μια φυσική κατάσταση αρμονίας και όλα αποτελούνται από δύο αντίθετες δυνάμεις, αλλά εντελώς συμπληρωματικές, που λειτουργούν σε μια σχέση διαρκής ισορροπίας. Αυτές είναι γνωστές ως Γιν – Γιανγκ και βρίσκονται σε όλα τα πράγματα στη ζωή. Ποιότητες όπως το δεκτικό, το μαλακό, το ευέλικτο, το θηλυκό, το σκοτάδι κ.α. σχετίζονται με το Γιν, ενώ οι αντίθετες τους όπως το ενεργητικό, το σκληρό, το άκαμπτο, το αρσενικό, το φως κ.α. σχετίζονται με το Γιανγκ. Και οι δύο πλευρές αλληλοσυμπληρώνονται πλήρως και μαζί σχηματίζουν ένα τέλειο σύνολο. Ένα εναρμονισμένο άτομο εκφράζει αυτήν την ισορροπία και πληρότητα μέσω ενός διαυγή και ήρεμου νου. Οι ασκήσεις του Τάι Τσι στοχεύουν στην ισορροπία του Γιν - Γιανγκ σε σωματικό, νοητικό, συναισθηματικό και ενεργειακό επίπεδο, γι’ αυτό και είναι τόσο εξαιρετικά αποτελεσματικές.

Η ιστορία του Tai Chi Quan

Ορισμένες φορές είναι σχεδόν αδύνατο να διαχωριστεί η ιστορία των πολεμικών τεχνών της Κίνας από τους θρύλους. Οι πραγματικές ρίζες του Tai Chi είναι ασαφείς. Κάποιες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η τέχνη χρονολογείται από τον 15ο, 12ο ή ακόμα και τον 8ο αιώνα, με ιδρυτή μία μυθική φιγούρα, τον Zhang Shanfeng, έναν ταοϊστή μοναχό του όρους Wu Tang, που σύμφωνα με το θρύλο κατείχε υπεράνθρωπη μαχητική ικανότητα και τεράστια εσωτερική δύναμη. Ο μύθος λέει ότι είδε ένα φίδι με ένα γερανό να μάχονται και έτσι εμπνεύστηκε το Tai Chi Quan. (Το βουνό Wu Tang αποτελεί σήμερα ένα πολύ διάσημο τόπο εκπαίδευσης, εξάσκησης και μελέτης του Τάο, του Qi Gong και διάφορων στυλ Kung Fu συμπεριλαμβανομένου και του Wu Tang Tai Chi Quan). Ωστόσο, βάση καταγραφών, οι πιο αξιόπιστες πηγές, εντοπίζουν την δημιουργία της τέχνης τον 16 αιώνα, στο χωριό Chen, της επαρχία Henan, με ιδρυτή τον Chen Wang Ting.

Ο Chen Wang Ting ήταν γνώστης των κινέζικων πολεμικών τεχνών και στρατηγός της Δυναστείας των Μινγκ. Αφού αποσύρθηκε από το στρατό, προσελκύσθηκε από τις φιλοσοφία του Τάο, που τον οδήγησε σε μια απλή ζωή, εξέλιξης, καλλιέργειας, μελέτης και διδασκαλίας των πολεμικών τεχνών. Το σύστημα Chen Tai Chi Quan είναι εμπνευσμένο από το παραδοσιακό Kung Fu και τις πρακτικές Dao Yin και Tuna (σήμερα τις λέμε Qi Gong) και είναι διάσημο για τις μαχητικές του αρετές. Στις κινήσεις του επικρατεί ο κύκλος και η ροή χαρακτηρίζεται από συμπληρωματικές και αντιθετικές εναλλαγές - αργή και απαλή έναντι γρήγορης και δυναμικής. Το σύστημα Chen είναι πιο δύσκολο και σωματικά απαιτητικό σε σχέση με άλλα στυλ Tai Chi Quan που υπάρχουν πλέον, περιέχει εκρηκτική δύναμη (fajing), χαμηλές στάσεις, δυναμικά λακτίσματα και άλλα χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει από τα άλλα συστήματα. Ωστόσο, παρόλη την απαιτητικότητα και τις υψηλές μαχητικές ικανότητες που μπορεί να καλλιεργήσει η αφοσιωμένη εξάσκησή του, μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες κάθε σώματος και να ασκείται καθαρά και μόνο για λόγους υγείας, ευεξίας και ηρεμίας εστιάζοντας στην Qigong και διαλογιστική πλευρά του.

Το σύστημα Chen παρέμενε κλειστό για 200 χρόνια μόνο στην οικογένεια Chen και η γνώση του πέρναγε από γενιά σε γενιά. Πρώτος, έξω από τον οικογενειακό κύκλο, έγινε δεκτός ως μαθητής ο Yang Luchan γύρω στο 1820. Αργότερα, ο Yang Luchan ταξιδεύοντας διέδωσε το Tai Chi Quan και σε άλλες πόλεις της Κίνας. Κέρδισε μεγάλη φήμη για τις ικανότητες του και ονομάστηκε «Yang ο Aόρατος». Ο Yang ανέπτυξε τελικά το δικό του στυλ, το οποίο δίδαξε σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Τροποποίησε την τέχνη έτσι ώστε να είναι πιο εύκολη και απλή, με υψηλότερες στάσεις, δίνοντας πλήρη έμφαση στις απαλές και αργές κινήσεις και καθιστώντας τη πολύ πιο κατάλληλη για περισσότερα άτομα, ιδίως τους ηλικιωμένους. Έτσι, το Yang Tai Chi Quan που δημιουργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα Tai Chi παγκοσμίως. Το 1956 η «Εθνική Επιτροπή Φυσικού Πολιτισμού και Αθλητισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας» για να προωθήσει το Tai Chi Quan ως εναλλακτικό τρόπο άσκησης στον πληθυσμό ανέθεσε σε κάποιους δασκάλους τη δημιουργία μιας σειράς κινήσεων. Έτσι, με επιρροή τις παραδοσιακές φόρμες του συστήματος Yang Tai Chi Quan δημιουργήθηκε η απλοποιημένη φόρμα 24 κινήσεων (24 Yang Taichi Form), η οποία έχει διάρκεια περίπου 6 λεπτά. Η σύντομη αυτή δημοφιλής φόρμα δίνει τη δυνατότητα σε ηλικιωμένους και νέους, να επικεντρωθούν και να εκτιμήσουν τις βασικές αρχές του Τάι Τσι για αβίαστη κίνηση, χαλάρωση και συνειδητοποίηση του νου και του σώματος ως ένα.

Στο πέρασμα του χρόνου καθώς η τέχνη διαδιδόταν όλο και περισσότερο αναπτύχθηκαν διάφορα άλλα στυλ, όπως το Wu, το Wu-Hao, το Sun κ.α. Έτσι περίπου στα μέσα του 20ου αιώνα τα συστήματα του Tai Chi Quan άρχισαν να διαδίδονται και στη δύση. Κάθε ένα από αυτά τα στυλ έχει παρόμοιες βασικές αρχές, αλλά περιέχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Παρόλο που αρχικά, το Tai Chi Quan αναπτύχθηκε ως μορφή μάχης, δίνοντας έμφαση στη δύναμη, την ισορροπία, την ευελιξία και την ταχύτητα, με την πάροδο του χρόνου η τέχνη κατευθύνθηκε προς μια πιο απαλή, αργή και ήπια μορφή άσκησης που μπορεί να εξασκηθεί από άτομα όλων των ηλικιών, προάγοντας την αρμονική λειτουργεία ολόκληρου του οργανισμού και την ολιστική υγεία. Σήμερα μπορείς να συναντήσεις πολλές ομάδες ανθρώπων στα πάρκα της Κίνας να εξασκούν ομαδικά αυτήν την υπέροχη τέχνη. Η ομαδική εξάσκηση του στη φύση είναι μια καταπληκτική συνήθεια που τελευταία έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και στη Δύση. Επίσης αυτή η ιδιαίτερη πολεμική τέχνη τα τελευταία χρόνια λαμβάνει μέρος και σε πολλούς διαγωνισμούς τόσο στην Κίνα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι το Tai Chi Quan από ένα κλειστό οικογενειακό στυλ, σε μια μικρή περιοχή της Κίνας, που ασκούνταν μόνο από ελάχιστους, πλέον αποτελεί αγαπημένη δραστηριότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.

*eutopia center